Goed nieuws: er kan geen twijfel meer over bestaan dat goede voeding Parkinson, Alzheimer en andere neurodegeneratieve aandoeningen kan verlichten, minimaliseren of zelfs voorkomen.

Dit is de uitkomst van een omvangrijke vergelijking van de resultaten van 252 onderzoeken over de relatie tussen voeding en hersenen. In deze vergelijking werd bekeken of de uitkomsten van die onderzoeken elkaar bevestigen of juist tegenspreken. De uitkomst verscheen in 2018 in het tijdschrift Food Science and Nutrition.

Moeilijk te bewijzen

In dit artikel wordt ook verteld hoe moeilijk het is om te bewijzen dat specifieke voedingsstoffen een relatie hebben met deze hersenziektes. Er is bijna nooit sprake van een 1-op-1 relatie en moet je dus kijken naar het hele voedingspatroon. Toch stellen zij dat ze die relatie hebben kunnen aantonen op basis van die 252 onderzoeken.

Een voorbeeld van hun onderzoek is de studie naar het Mediterrane dieet (MEDI) zoals dat er uit zag in de jaren 1950-60. Dat dieet bestaat uit een hoge consumptie van plantaardig voedsel, gemiddelde tot hoge visconsumptie, lage consumptie van vlees en gevogelte, laag tot gemiddelde consumptie van zuivelproducten, tussen de 30-50 ml olijfolie per dag als de belangrijkste bron van vetten en regelmatig, zelfs dagelijks een of twee glazen rode wijn. Ze hebben vervolgens gekeken naar onderzoeken die op één of meerdere van deze aspecten waren gericht. Des te meer er gegeten is volgens dit voedingspatroon, des te lager bleek de kans te zijn op een neurodegeneratieve aandoening, tussen de 21-40% lager.

Kijk naar het geheel

Wij onderschrijven de conclusie dat het heel belangrijk is om naar het geheel te kijken. We moeten af van het “stofjesdenken”, wat in veel gevallen nog steeds aan de basis ligt van bepaalde behandelingen en medicatie.

Naar het geheel kijken is ook logisch, want het is algemeen geaccepteerd dat neurodegeneratieve aandoeningen juist gekenmerkt worden door een complexe hoeveelheid aan onderliggende ziekmakende processen, zoals laaggradige ontsteking, oxidatieve stress en schade aan de neuronen. Ook worden suikerziekte, overgewicht, hoge bloeddruk, roken, depressie, en fysiek- en mentale inactiviteit als erkende risicofactoren beschouwd. Uit de onderzoeken blijkt dat een goed voedingspatroon een heilzame werking heeft en preventief kan werken.

Van bepaalde voeding is heel duidelijk wat het effect is in relatie tot Parkinson en andere hersenaandoeningen. In het mediterrane dieet dat we hierboven noemden, heeft vis een belangrijke rol. De visvetzuren DHA en EPA zijn essentiële onderdelen van het centraal zenuwstelsel en hebben een belangrijke rol in de aanmaak van de synaps. Tweemaal per week vis eten levert een daling op van 60% van het risico om een neurodegeneratieve aandoening te krijgen (pag. 14). En zo bevatten rode wijn, onbewerkte olijfolie, groente en in mindere mate fruit polyfenolen die belangrijk blijken te zijn vanwege hun anti-oxidatieve werking.

Er is ook gekeken naar vitaminetekorten. Het is duidelijk dat tekorten aan bepaalde vitamines een grotere kans geeft op ziektes. Mensen met neurodegeneratieve aandoeningen blijken nogal eens een tekort te hebben aan de vitamines A, D, E en K. Mensen met Alzheimer en of Parkinson hebben vaker lagere vitamine B spiegels in hun bloed.  In sommige gevallen kunnen ernstige tekorten gericht worden aangevuld door suppletie, maar een gezond voedingspatroon blijft de basis. In ons ‘Grip op Parkinson’-programma is passende voeding dan ook een belangrijk thema en geven we hierover gericht advies.

Journal: Critical Reviews in Food Science and Nutrition
DOI: https://doi.org/10.1080/10408398.2018.1481012
Neuro-nutrients as anti-Alzheimer’s disease agents: A critical Review
Sunil K. Ravi a, Ramesh B. Narasingappa a, and Bruno Vincent